Algemeen

Boek

In het boek is een handleiding opgenomen hoe je een fotogroep kan begeleiden

Empowerende fotografie

Autonomie & Participatie Visie Wij willen door middel van fotografie bijdragen aan meer autonomie van cliënten in zorg, onderwijs en welzijninstellingen, het versterken van betekenisvolle relaties van cliënten met hun sociale omgeving. Ook richten we ons op beroepskrachten die in een parallel proces ook autonomer kunnen worden, zowel individueel als lid van een team, terwijl het versterken van onderlinge relaties met collega’s hierin wordt meegenomen. Participatie is de actieve gedragsmatige vertaling van autonomie. Terwijl autonomie een interne subjectief bewustwordingsproces is waarin men zich bewust wordt van eigen kracht, is participatie het daadwerkelijk omzetten van de nieuw verworven eigen kracht in vergrote deelname aan beslissingsprocessen. Autonomie en participatie vormen de twee kanten van dezelfde medaille die empowerment heet. Daarom noemen we de toepassing van fotografie empowerend en spreken we van ‘empowerment fotografie’. ga naar tweede kolom

Foto

Foto's

Foto-instrument

Het foto-instrument is een interventie in de gezondheidszorg waarbij patiënten, cliënten of bewoners een wegwerpcamera krijgen met de opdracht daarmee foto's te maken. Hierover wordt vervolgens door begeleiders met hen op een gestructureerde manier over gepraat. Welke keuzes hebben ze gemaakt en wat is hun beleving bij de foto's. Dit versterkt de eigenwaarde en helpt mensen zich bewust te worden van hoe ze hun leven willen invullen. De werkwijze wordt nader beschreven in het volgende boek: Titel:Fotografie als verpleegkundige interventie. Auteur: Jan Sitvast Jaar van publicatie: 2004 Uitgever: Kavanah, Dwingeloo

FOTOGRAFIE ALS THERAPIE

De fotografie interventie stimuleert het vertellen van het eigen verhaal en gebruikt daarvoor de krachtige stimulus van de beelden (foto's). De opdracht focust op het zelfbeeld en de gewenste toekomst. Het prikkelt de deelnemers doelen te verwoorden en de weg waarlangs ze die willen bereiken.

Klaas

Klaas wil vermageren. Hij maakt een foto van twee broeken aan de waslijn: een in zijn huidige maat en een in een gewenste maat.

Kwaliteitstoetsing

Ook voor cliëntgestuurd kwaliteitsonderzoek kan fotografie gebruikt worden want de deelnemers doen tijdens de toepassing van het foto-instrument uitspraken over de fysieke, mentale en sociale wereld waarin zij leven. Het invullen van tevredenheidsschalen in traditioneel kwaliteitsonderzoek geeft vaak een eenzijdig beeld; cliënten kunnen moeilijk onder worden brengen waar zij (on)tevreden over zijn, mede gezien hun afhankelijk positie (De Vries, 2001). In de 'vrije ruimte' binnen het foto-instrument doen cliënten echter spontane uitspraken over de kwaliteit van hun omgeving. Zo vertelt één van de deelnemers in een fotografie-project voor bewoners van een longstay-afdeling: Ik geniet van de rust op het terrein en van de natuur als ik terug kom uit de stad

Opening fototentoonstelling

De dichter Les Murray heeft eens gezegd: "Niets is gezegd voor het uitgedroomd werd in woorden en niets is waar wat alléén maar in woorden verschijnt." Daarom hebben we beelden nodig en muziek en beweging of dans. Foto's geven een beeld waar soms woorden tekort schieten of waar woorden alleen niet voldoende zijn om uit te drukken wat mensen beleven. Daarom ziet u hier beide: beeld en tekst. Behalve de foto's kunt u ook in het therapielokaal kijken naar de werkvellen met foto's zodat u een idee krijgt van het proces dat doorlopen is.

Powerpoint-presentaties

Hier vind je een aantal PP-presentaties met voorbeelden en een verantwoording hoe het foto-instrument past binnen de rehabilitatie

Tekst bij foto van Pieter

Foto van een oude Iep,was eerst stevig en groot-nu is hij ziek en vermolmd,ligt in gruis-dat is wat een psychose/schizofrenie kan doen.

Uitgangspunten

De methode van empowerment fotografie kan professioneel worden ingezet als er voldaan is aan de voorwaarden van gelijkwaardigheid/wederkerigheid en het recht om zelf te bepalen wie je bent. Het concept van empowerment benadrukt de subjectiviteit van het individu en de controle over je eigen leven. Centraal staat de idee dat je een ander niet kan empoweren. Empowering gebeurt altijd vanuit het individu zelf. Natuurlijk, andere mensen en sociale omstandigheden beïnvloeden het proces van empowerment. Voor empowerment is nodig dat er een sfeer van vertrouwen en respect bestaat naast een gevoel van veiligheid: voorwaarden die gecreëerd worden door gelijkwaardigheid en het principe van zelfbepaling. Als professionals geschoold worden in de methode worden ze zichzelf bewust van de macht en de culturele betekenissen van fotografie. Ze leren ook onder ogen te zien dat er angst voor en weerstand tegen foto’s kan zijn bij hun cliënten. ga naar eerste kolom

Vervolg uitgangspunten

In het proces van empowerende fotografie wordt macht gedeconstrueerd. Concreet betekent dat de mythe van waarheidsgetrouwe afbeelding die aan fotografie kleeft wordt ontmaskerd. Een foto kan nooit objectief gezien waar zijn, maar wel kan ze subjectief voor iemand waar zijn, tenminste als de persoon die betekenis er aan geeft en er dat gewicht aan hecht. In de empowerende fotografie dient de subjectieve getuigende betekenis van foto’s het doel van identiteitsversterking. Het recht om zelf te bepalen wie je wilt zijn betekent dat elk individu kiezen mag welke foto’s echt zijn en ‘waar’ genoeg om zijn eigen levenservaringen te beschrijven en deel uit te maken van iemands identiteit. Bij empowerment fotografie zijn altijd meer mensen betrokken. Als de methode binnen een gezinstherapie wordt toegepast gaat het om andere gezinsleden. In een werkteam gaat het om collega’s. In een fotogroep gericht op rehabilitatie zijn de deelnemers cliënten. De verschillende keuzes die mensen maken en de verschillende wijzen waarop foto’s worden ‘gelezen’ binnen een groep, lokken een dialoog uit tussen groepsleden. Met hulp van de foto’s voeren de leden van een groep een gesprek over wat voor een ieder van hen belangrijk is en wat waardevol is voor hen allen als groep. Tijdens dit proces ervaren deelnemers dat zij gezien worden als personen met meerdere facetten en meerdere kanten van hun identiteit. lees verder hiernaast